Biyografiler - Yeni Dersim Gazetesi - Tunceli haberleri Dersim haberleri

Asmên Mananali 2021-01-19 11:48:54

Eskiler, Dêsımkhaniye de boşuna dememisler; "Haydarê xo vınderê; sar, teliye pheçıka xo pê sıma vezeno/kendinize sahip çıkın, uyanık olun. Başkası kötü işlerini size gördürür!". Sevgili Dilaver Eren bıra/abimiz, Dêsım/Dersim ile ilgili tarihi gerçekleri harikulâde bir biçimde dile getirmiş. Evet; tam da onun dediği gibi oldu. Marksist-Laninist-Stalinist, Enverci ve Maocu sol-sosyalist ideoloji, Dersim'de korkunç derecede bir yıkım ve tahribat yarattığı gibi bu hasarın daha da ağırlaşması için döv-lete mükenmel bir fırsat sundu. Buna doksanlı yıllarda bir de etnik temelli Kürt siyaseti eklendi ki geride taş üstünde taş kalmadı. Yani bir nevi "1938 Tertelesi/Kökten kırımı" sürdürüldü. Bunu yaparken de gençleri safına katmak için Bayatar Nuri gibi ideologlar ile olmayan isyanın, Seyit Rıza gibi olmayan liderlerini "general" diyecek kadar abartıya kaçarak bunu yaptılar. Gariban Dersim insanının "generalin kim ve ne olduğunu" bilmediği o yıllarda, TC'ne yayapacağı kıyımı bahanelendirecek fırsatlar sundular. Elbette Seyit Rıza son süreçte Dersim toplumsal özgün kimliği için dik ve doğru bir tutum takınmıştır. Bunun bedelini de fazlasıyla en acı şekilde ödemiştir. Bu yetmiyormuş gibi bahane ne olursa olsun adeta 1938'de yapılanlar yetmezmiş gibi, bir de ondan kakan bir iki aile bireyinden biri olan torunu Ali Rıza Polat hunharca katledilmiştir. Bu durumu yapanlar ve buna sessiz kalanlar, bu topluma devletten bundan daha büyük bir kötülük yapamazdı. Üstelik utanmadan bir de Seyit Rıza heykelini dikip ona methiyeler dizdiler... Yahu insan utanır be. Sen adamın ailesinden kalan sembolik tek varisini hunharca katledeceksin, sonra da kalkıp ona "general, isyan lideri, önderimiz" şeklindeki safsatalar ile methiyeler düzeceksin. Dünyanın hiçbir yerinde bu kadar ikiyüzlü iğrenç bir siyasete-politikaya rastlayamazsınız... Neticede gelinen süreçte, gerek sol ideoloji ve gerekse etnik temelli Kürt siyasi hareketi, Dersim'in bütün dil, inanç ve beşeri kültürel değerlerini yok etti veya yok etmesi için döv-lete bir fırsat sundu. Böylelikle 1938'de döv-letin başaramadığını sözde feodaliteye karşı çıkan bu ağalar başardılar... Keza 38 Sürgünü'nden sonra, 1948'de tekrar canlanan Dersim'in beşyüz köyünden 250 si doksanlı yıllarda bir oyun ve komplo ile boşaltıldı. 200 bin olan nüfusu yarıya kadar düşürüldü. Geriye kalanlar ise bir asırlık acılar ve huzursuzluk içerisinde sudan çıkmış bir balık misali kimliksiz kaldılar... Dilaver Eren, bu durumu çok iyi özetlemiş ve doğru bir sonuç çıkartmış: "Dersimliler, gelinen bu noktada politikaya ve ideolojilere güvenmiyorlar" diyerekten. Doğru, niye güvensinler ki; çünkü şimdiye kadar onların gerçek tarihi toplumsal kimliğini temsil eden hiç bir politik haraket doğmadı, ortaya konulmadı. Dersimlilere kulak verildiğinde bu kimliğin ne olduğu belli. Bu kimlik inanç temelli "Kırmanciye" kimliği olup Kürt, Türk, Zaza, Ermeni olan tüm kimlikleri inanç şemsiyesi altında barındıran bir kimliktir... Bu açıdan Dersimliler için "Zaza" siyasi kimliği temelli bir siyaset de Dersimlilerin nazarında ana dilleri Kırmancki (Zazaki) için bir hatırı olsa da, bunun da bir karşılığı olmayacaktır. Zaten sevgili bıra/abim Dilaver Eren de o coğrafyanın bir çocuğu olarak bu realitenin altını çizmekte, buna dikkat çekerek sıradan siyasi bir örgütlenmenin şimdilik çok fazla bir karşılık bulamayacağından bahsetmektedir... Velhasıl Dêsim/Dersim'in bugün ihtiyaç duyduğu şey, gerçek toplumsal kimliğini ifade eden Kırmanciye kimliğine dair bir siyaset yapma tarzıdır. Bunun Dersimlilerin yaşamında, sahada, coğrafyada yeterince işaretleri vardır. Bu alanlar sosyo-ekonomi, dil, inanç ve coğrafyaya dair olan kaygıları ifade eden, bu alanlarda yaşanan sorunlara çözüm arayışında olan, ideolijik ve etnik olarak kör ve nötr bir siyasi hareket olmak durumundadır...